قرائت منتقد با‌فراست : «گذشته»، فیلم اگزوتیک وبی‌ساختار و بی‌هویت وبی‌مسئله و مساله‌دار وبی‌بحران و بحرانی و طولانی و ساکت و حرٌافی است که یک نکتۀ مثبت هم ندارد. از تروکاژ و میزامپاژ و کلاژ و ماساژ گرفته تا لوکیشن و دیالوگ و پیرنگ و پسرنگ و موقعیت و بازی همه‌‌‌‌‌اش ضعف دارد. حتی از "جدایی نادر از سیمین" هم بدتر است. من همان وقت هم در تلویزیون خودمان در مورد "جدایی" گفتم و دیدیم که جایزه هم گرفت و معلوم شد که فیلم بدی است. برای فرهنگ و هنر دنیا متاسفم که فیلم دوست عزیزمان اصلا مطرح نشد و آنوقت فیلم کارگردان دیگری کاندیدا شد.

قرائت هوادار سینه‌چاک: گذشته درامی فوق‌العاده با روایت تو‌در‌تو و روابط عمیقاً چند‌لایه و فیلمنامۀ حیرت‌انگیز و شخصیت‌پردازی تأثیرگذار و بازی میخکوب‌کننده و لهجۀ فرانسوی سلیس و موزیک متن دلهره‌آور وصحنه‌های به هم مرتبط و طرح درک عمیق ذات آشفتۀ مشکلات جهانی و بهترین فیلم تاریخ جهان از زمان برادران لومیر که همردیف کشف نیروی بخار و اختراع چاپ، سرنوشت بشریت را دگرگون خواهد کرد و گذشته را به آیندۀ روشن بشریت پیوند می دهد. به نظرم اگر امسال اسکار نگیرد باید فاتحۀ هنر را در طول تاریخ خواند و من انتخاب هر فیلم دیگری جز گذشته را برای اسکار، ظلم در حق بشریت می‌دانم.

قرائت ممتنع سینه‌چاک: البته مسائل را باید اینطرفش را دید و آن طرفش را هم دید و کلاً به نظرم باید قدری با احتیاط دقت کرد و قدری هم نکرد و لازم نیست یا شاید هم هست و امیدوارم همه راضی باشند و بدانند که بنده نمایندۀ اعتدالم و از هر گونه تندروی بیزار.

قرائت استراتژیست ارزشگرا: فیلم گذشته می‌خواهد به شیوۀ ظریفی تمام انگاره‌ها را در بستری از تعلیق در مولفه‌های پنج گانۀ استراتژیک (سینک ظرفشویی – سشوار – قوطی رنگ – بلال - مرد بی غیرت) نمایش دهد وبرسد به نسبیت انگاری ارزشها و تن دادن به ارزشهای جهانی و بگوید که انسانیت مربوط به گذشته است وحالا دورۀ پلورالیسم و ایندیویژوالیسم و راشیتیسم در راستای داروینیسم (تنازع بقای زنان) و سایکوسکشوال فرویدی (غیرت زدایی مردان ایرانی) است و در چارچوب ایجاد زلزله در بنیان خانواده و ترویج اباحه گری ارزیابی می شود. می بینیم که همزمان با انتخاب این فیلم برای اسکار، اوباما و نتانیاهو هم با یکدیگر دیدار می‌کنند و لبخندهای زهرآگین آنچنانی می‌زنند واین، می‌رساند که فیلم گذشته به شکل موذیانه ای می‌خواهد همه چیز را زیر سوال ببرد و مرعوب تمدن غربی است.

قرائت قورمه سبزی گرایانه: اینطوری که به بنده گزارش داده اند در این فیلم قورمه سبزی را با چنگال می خورند که وهن فرهنگ بومی ما و توهین به قورمه‌سبزی به عنوان یک غذای ایرانی – سنتی است که ارسال آن به اسکارمحکوم باید گردد . اگر راست می گویند چرا در فیلم، قهوه را با چنگال نخوردند؟

قرائت پسا ملی گرایانه: این که در دو دورۀ متوالی یک کارگردان را کاندیدای اسکار بکنیم درخور شان ایران و ایرانی نیست. بنده بالشخصه دلم برای ایران کباب شد.

قرائت غیرت گرایانه: چطور یک مرد ایرانی که غیرت با پوست و استخوانش ممزوج شده ، در برابر زن غربی این‌گونه ذلیل است که به فکر سرو سامان دادن به خانواده فروپاشیدۀ غربی و باز کردن لولۀ فاضلاب خانه‌اش است؟ او اگر غیرت داشت حداقل بیست بار می‌بایستی بزند توی گوش زنش(حداقل هر سکانس،یکی) بنابراین معرفی گذشته به اسکار حساب‌شده است. می‌خواهند بگویند که بانوان ایرانی حجاب را چنانکه باید و شاید رعایت نمی‌کنند، چون شوهرشان غیرت ندارد.

قرائت ارزش گرایانه:متاسفانه آقایان نخواستند پیام انتخابات خرداد 92 را بشنوند و هر فیلم دیگری بود ما تا حالا از همۀ فرصتها استفاده کرده و آن را به ظرفیت تبدیل کرده‌بودیم. گذشته خارج از دایرۀ ارزش مداری حرکت می کند و ما همین جا اعلام می کنیم که اگر این فیلم در اسکار جایزه بگیرد به شیوه کاملا مسالمت آمیز پابرهنه می رویم مهرآباد دیدن کارگردان.

قرائت اخلاق گرایانه: یکی از ویژگی های بدی که فیلم داشت این بود که کارهای زشت از قبیل دروغ و تهمت و سخن چینی و غیبت را به مردم نشان می‌داد و از نظر پشت کردن به اخلاق،مرعوب تمدن و تفکر غربی بود و واقعیتهای جامعه ما را که خیلی خوب و اخلاق مدار است و هیچ نقصی ندارد منعکس نمی‌کرد و فیلمی نبود که فرهنگ ایرانی در آن باشد. این گذشته، گذشتۀ ما نیست..

قرائت صداقت گرایانه: چرا باید فیلمی انتخاب بشود که اسمش گذشته باشد ولی به حال بپردازد؟آیا این، رودست زدن به تماشاچی ای که به امید دیدن گذشته به سینما می آید نیست؟بهتر است دوستان قدری صداقت داشته‌باشند و بدانند چه فیلمی را کاندیدای اسکار می‌کنند و آقای خاتمی و هاشمی هم باید پاسخ بدهند.

(انتشار یافته در ایسنا)