طنزنوشته های رویا صدر

باید شوخی را جدی گرفت. این را، هم روانشناسان و جامعه شناسان گفته اند و هم مهران مدیری و دیگر دست اندرکاران سریال"شوخی کردم"!...این نگاه جدی به شوخی و سرسری نگرفتن آن، "شوخی کردم" را با آثار پیشین مدیری پیوند می دهد. پیداست او و همکارانش دغدغۀ ارائۀ مجموعه‌ای را دارند که به اقتضای ذات طنز، نقادانه است، در صدد انعکاس کاستیهای روابط فردی و اجتماعی است و با لودگی فاصله دارد. مدیری از سال 72 که اولین مجموعه های طنزش را در سیما ارائه داد عملا به بازتعریف طنز در فضای رسانه ای پرداخت و به ارتقای سطح طنزنمایشی امروزکمک کرد . این رویکرد او در درجه اول وامدار نگاه نقادانه و کاونده به زوایای زندگی اجتماعی و فردی و بازتاب هوشمندانه آن در قالب طنز است ودر مرحله بعد در ارائه خلاقانۀ سبکی نو و متفاوت در قالب و اجرا ریشه دارد. این خلاقیت در طنزهای آیتمی او(که در حقیقت اولین آثار طنزش بشمار می آیند) از همان ابتدا به چشم می خورد و این امر زمانی که کم کم به سمت کمدی های سریالی رفت و فضاهای طنز فانتزی و استعاری را در آثارش به کار گرفت تداوم یافت . اودر این آثاربا ترسیم دنیایی جدید امکان برخورد با مسئله دارترین سوژه ها را پیدا کرد.همچنین به مدد بازی خوب و طنز کلامی و شخصیت محورش، طنز آثار را تعمیق بخشید، طنزی که به علت چند لایگی به طیف‌های مختلف مخاطب امکان می‌ داد که در حد بضاعت و توان و ذوق خود با آن ارتباط برقرار کنند و جای سفید خوانی نیز برای مخاطب خاص باز باشد .
مجموعۀ"شوخی کردم"اما علیرغم این که با بحثی در زمینه خلاقیت آغاز می شود ازسبک و فرم خلاقانه ونو کمتر نشانی دارد. سبک و سیاقش یادآور "ساعت خوش" و دیگر کارهای آیتمی طنز است و چیزی به آنها اضافه نمی کند. "شوخی کردم" با دست انداختن تیپ های آشنا و شوخی های کلامی و بازی های طنازانه، به مشکلات جامعه می پردازد. مصاحبه های مسئولین و آمارهای دروغ و تحلیل های سست، جهت گیری های مضحک خبری تلویزیون، آگهی های تبلیغاتی، رفتار مردم کوچه و بازار، رفتار میان اعضای خانواده و سایر زوایای جامعه و خانواده را دستمایه قرار می‌دهد تا ببینیم که چگونه دروغ و ریا در وجودمان نهادینه شده است. در فهرست نام همکاران سریال، سه چهرۀ آشنا و صاحب ذوق طنز مطبوعاتی امروز به چشم می خورد که آثاری خوب و خواندنی در همین یکی – دو سالۀ اخیر در مطبوعات خلق کرده اند و در متن بسیاری از آیتم های "شوخی کردم"نیز رد پای این قدرت و توان در طنزنویسی به چشم می خورد . مثل آیتمی که در آن رضویان در مقام یک مسئول در ارتباط منطقه ای زلزله زده صحبت می کند که علاوه بر بازی درخشان رضویان، از متنی خوب و محکم نیز برخوردار است. با این حال می توان گفت طنز آیتم های این مجموعه بیشتر از نوع طنز ژورنالیستی است ، سرراست و "رو"است و از پیچیدگی و عمق مجموعه هایی مثل "شبهای برره" فاصله دارد. علیرغم تمام اینها "شوخی کردم" باز هم از مجموعه‌های تلویزیونی سیما که متکی بر آیتم های طنزند(مثلا جمعه بازار) بسیار جلوتر است و برخورد عمیق تری با کاستیهای جامعه امروز ما دارد، برخوردی که فراتر از خط قرمزهای سیماست. ولی اگر بپذیریم که در طنز،فرم،حرف اول را می زند، باید اعتراف کنیم که شوخی کردم سبک و یا قالب نویی را در طنز ارائه نمی دهد .از این رو، مخاطب نوجو را که در پی شریک شدن با نگاه هنجارشکن در آثار طنز است و انتظار دارد در هر کار مدیری دنیایی نو به تصویر کشیده شود راضی نمی کند. مهران مدیری انتظار مخاطب را از خود بالا برده و از این رو، شاید کار خودش را سخت کرده است!

نظرات (15)

من خودم:

با رباعی «چشم» چشم‌به‌راه نظرتان هستم!

Posted by من خودم | February 6, 2014 9:17 PM

فرزام:

در مجموع سریال جالبیه اما فقط برای سرگرمی عصرهای جمعه به درد می خوره. در واقع مدیری متوجه شده در جامعه ای که سرگرمی عمده اش جوکها و عکسهای به اشتراک گذاشته شده در فیس بوکه نباید برای ساخت یک سریال طنز زحمت و هزینه زیادی رو متحمل بشه. مردم سلیقه ساده طلبی پیدا کرده اند و حوصله کارهای سنگین تر رو ندارن. انتخاب چنین شیوه ای دم دستی در چنین شرایطی هوشمندانه است. در نهایت، این انتخاب با همه سادگی و دم دستی بودنش به لطف هوش و هنرمندی صاحبش، کار نسبتا" مطلوبی شده.

Posted by فرزام | February 9, 2014 4:46 PM

ميرناصر بوذري:

سلام - چند هفته ايست كه مشغول نوشتن و خواندن در وبلاگ سلام بر تو اي رازي هستم كه وبلاگي اداري - شغلي است فرصت شد ببينيد.rvsri.persianblog.ir
بنده هم "شوخي كردم" را ديدم و قبول دارم كه خيابان و جامعه سطح آگاهي و شعور و مشاعره به معناي تبادل متقابل انتظار از طنز را بالا برده و محدوديت هاي سيستم نمايش خانگي فقط كمي از ضوابط سيما كمتر مي باشد اما بنده بخش 3و4 شوخي كردم را هم ديدم كه موضوع حول موضوع مرگ و منفي و سياهي ها بود و آنقدر نچسب بود كه تكرار كه هيچ همان يك بار هم با تحمل و سختي نگاه كردم و توصيه مي كنم اگر كسي نديده است وقتش را تلف نكند همان شبكه نسيم را ببيند براي نخنديدن و نگريستن كافي است.
اما اين ساختار شكني كه شما مي فرماييد فكر مي كنم هم در خصوص سوژه مي شود و هم قصه و هم در مورد كاراكتر و هم مرزبندي هاي غلط و نادرست جاري و هم غلط فهمي هاي سنت هاي گذشته و حال و تقاضا ها و آرزوهاي پوشالي آينده و هم در نسل بزرگسال و هم در نسل ميان سال و هم جوانان. پس اگر نويسندگان قدري فقط قدري قبل از نوشتن ديالوگ هاي طنز فكر كنند موضوع هاي بيشتري پيدا مي كنند.
توجه كنيم كه خانم پوران درخشنده براي هيس دختران .. چند سال در دادگاه ها و مراكز حقوقي رفت و آمد كرده اند و ورود آقايان ممنوع كه مقداري خوب و و فكر شده بود رضا عطاران را به فرش قرمز امروز نزديك كرد و شوخي هاي عرفي و بي مزه اخراجي ها فقط از سطح كوچه و خيابان جمع آوري شده و به صورت درهم نه حساب شده در ميان متن فيلم قرار مي گيرد.
عزت زياد خدانگهدار

Posted by ميرناصر بوذري | February 10, 2014 3:02 PM

میرناصر بوذری:

سلام
دعوت شدید
با 22 بهمن 92 به روزم
طنز ربع سیاسی
عزت زیاد خدانگهدار

Posted by میرناصر بوذری | February 11, 2014 12:34 PM

میرناصر بوذری:

سلام
چشم حتما کوتاه نویسی را تمرین و عمل می کنم.

Posted by میرناصر بوذری | February 14, 2014 10:23 PM

راشدانصاری:

سلام استاد
ما هم به روزیم

Posted by راشدانصاری | February 17, 2014 11:08 AM

ميرناصر بوذري:

سلام - وام بين بانكي از سعيد بيابانكي گرفتم بيا و ببين
معرفي كتاب ضد حالات و متن يك غزل خواندني و خنديدني
فكورانه بخوانيد تا خوب مشعوف شويد. بوذري

Posted by ميرناصر بوذري | February 19, 2014 10:25 AM

ميرناصر بوذري:

سلام
با معرفي كوتاه كتاب "ضد حالات" مرحوم سعيد بيابانكي كه خداوند ايشان را بيش از بنده رحمت كناد به روزم و شعر مناسبي هم از كتاب به امانت گرفتم كه نوشتم وام بين بانكي. منتظر و ميزبان شما اهل نظر هستم. بوذري

Posted by ميرناصر بوذري | February 23, 2014 10:51 AM

میرناصر بوذری:

سلام
با هتلداری مدیر به روزم.

Posted by میرناصر بوذری | February 27, 2014 10:28 PM

روشنک ابراهیمی نژاد:

مهران مدیری کارگردان هوشمندی است. کار کردن در این شرایط در مدتی نسبتاًطولانی بدون خودسوزی کار بزرگی است.

Posted by روشنک ابراهیمی نژاد | February 28, 2014 11:16 PM

ميرناصر بوذري:

سلام
پيشاپيش و با دلي آرام و فلبي مطمئن نوروز سال 93 را به شما تبريك مي گويم و از حضورتان دعوت مي كنم به مرور خانه تكاني در وبلاگ طنز ربع سياسي.عزت زياد خدانگهدار

Posted by ميرناصر بوذري | March 16, 2014 10:48 AM

آقاگلچین:

سلام سال نو خیلی خیلی مبارک

Posted by آقاگلچین | March 22, 2014 4:55 AM

سایت تخصصی طنز:

با سلام و آروزی توفیق روز افزون برای شما
لطفاً جهت ترویج فرهنگ طنز
لینک سایت تخصصی طنز را در سایت خود قرار دهید.
ضمناً اطلاعات و اشعار شما در سایت ثبت شده است.
با تشکر
مدیریت سایت تخصصی طنز
آدرس : http://bmaze.ir

Posted by سایت تخصصی طنز | March 31, 2014 10:08 AM

شكلات الشعرا (ح.گ):

بگذر از يارانه، فرش دستبافَت مي دهيم
هرچه مي خواهي تو در حدّ كفافت مي دهيم
مي فرستيمت سفر جام جهاني كيف كن
يا نخواهي مي بريمت حج طوافت مي دهيم
بگذر از يارانه جانم، قول صد در صد كه ما
آسماني بي غبار و پاك و صافت مي دهيم
بچّه اي كه در شكم هستي بدان پوشك به تو
از زماني كه جدا شد بند نافت مي دهيم
اي جواني كه نمي خواهي به سربازي روي
قول اينكه مي كنيم از آن معافت مي دهيم
اي شما راننده ي افسرده از انبوه قبض
حكم بخشايش به طومار خلافت مي دهيم
مثل حافظ هم سمرقند و بخارا هم كمي
مزرع سبز فلك در كوه قافت مي دهيم
اصفهان و مشهد و شيراز و اهواز و طبس
زابل و كهنوج و لار و يزد و خوافت مي دهيم
لوح تقديري توي يك قاب خرّاطي شده
با سه چار تا مُهر و شش پاراگرافت مي دهيم
بانويي كه ايده ي خوداشتغالي داشتي
دار قالي با صدوده تا كلافت مي دهيم
زير بار قيمت اجناس پشتت خم شده
ما نجات از اينهمه خرج گزافت مي دهيم
خوابهايي خوب و خوش در انتظارت هست، ما
تختخواب و رختخوابي با لحافت مي دهيم
يا كه مثل بچّه ي آدم خودت ده انصراف
يا كه ما با شيوه ي خود انصرافت مي دهيم
با تو اصلاً با زبان خوش نبايد حرف زد
منتظر باش از وسط حتماً شكافت مي دهيم.
Shokolatoshshoara.blogfa.com

Posted by شكلات الشعرا (ح.گ) | April 10, 2014 7:21 PM

سمند:

خنده را ازمن گرفتند عده ای ابله سرشت
گریه هم بی معرفت اشعار من بدخط نوشت
مشکلاتم حل نشد گر سفره هامان پرنشد
غم ندارم میسپارم این بدست سرنوشت
م.ع.سمند
سری هم از ما بزن استاد خوشحال میشم

Posted by سمند | April 12, 2014 11:03 PM

نظر خود را بنویسید:

(If you haven't left a comment here before, you may need to be approved by the site owner before your comment will appear. Until then, it won't appear on the entry. Thanks for waiting.)

نام:

ایمیل:

آدرس سایت:

مرا به خاطر داشته باش

نظر شما:
کد را وارد کنید :